Ambour
Laburnum alpinum
Fabaceae Leguminosae
Àutri noum : Aubour, Ambourn, Bour, Embourn, Amboul.
Noms en français : Cytise des Alpes, Aubour des Alpes.
Descripcioun :L'ambourn es un poulit pichot aubre que trachis en mountagno. Se recounèis eisa en flour o en fru. La fueio èi di tres partido.
Usanço :"L'ambourn fa un bouosc soulide pèr fa de piquets pèr la vigno, de chambises pèr li vachos" (J.-L. Domenge in LMT, op.cit. p. 54). Èro peréu recerca pèr n'en faire de càmbis. G. Jean : "Lou fau coupa dóu coustat dóu soulèu, ne'n prenon que la mita [...] Après lou fan caufa à la tubèio e lou tordon" (O. Madon, op.cit. p. 81). En auto Prouvènço, lou bos èi bouli, bouta trempa dins l'aigo o lou femié pèr l'amarina. Lou bour èro tambèn emplega pèr faire fugi li darboun qu'es uno planto forço empouisounanto e memo mourtalo pèr l'ome (citisino proche de l'estrichino).
Port : Aubre
Taio : 3 à 5 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Laburnum
Famiho : Fabaceae
Famiho classico : Leguminosae
Ordre : Fabales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 13 à 15 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 400 à 1800 m
Aparado : Noun
Remarco :
Mai à juliet
Liò : Faio
- Sapiniero
- Esboudèu
- Gaudre fres
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Laburnum alpinum (Mill.) Bercht. & J.Presl, 1835
Artemiso
Artemisia vulgaris
Asteraceae Compositae
Àutri noum : Aussent-fòu, Absinto-de-sant-Jan.
Nom en français : Armoise commune.
Descripcioun :L'artemiso es uno grando planto que pòu faire mai d'un mètre d'aut. Si fueio soun proun dentado, meme aquéli d'en aut, au contro de li de Artemisia verlotiorum que ié sèmblo proun. Peréu l'artemiso sènt pas tant bon que sa cousino de Chino : artemiso-de-chino.
Usanço :"Se sabiés li vertu de l'artemiso,N'en garniriés l'orlo de ta camiso" (TdF). D'efèt èi bono contro li fèbre, li verme, lis espaime, en tisano e subretout pèr faire veni li règlo : "L'artemiso servié que quand lei fremo avien mau de vèntre. Acò fahié sourti li règlo. Pèr lou vèntre èro bouon l'artemiso." (G. Didon in J.-L. Domenge, EbV, op.cit.). Li jóuini brout se manjon en ensalado o pèr douna de goust à la carno. Pamens, coume pèr l'absinto, fau pas n'en prendre de trop.
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 200 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Artemisia
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : >6
Ø (o loungour) enflourejado : 4 mm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1600 m
Aparado : Noun
Liò : Ribiero
- Champ
- Escoumbre e proche dis oustau
- Camin
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Artemisia vulgaris L., 1753